राजनैतिज्ञहरुले प्रकृति जोगाउन पर्याप्त इच्छाशक्ति देखाएका छैनन, बैज्ञानिकहरु

यदि हामीले जैविक विविधताको हानिलाई सम्बोधन गरेनौं भने हाम्रो भविष्य अन्ततः विनाश हुनेछ ।'

Climate Khabar २०८१ कात्तिक १८ गते १८:३८ मा प्रकाशित

संयुक्त राष्ट्रसङ्घको जैविक विविधता शिखर सम्मेलन COP 16 सकिन लाग्दा प्रकृति संरक्षणमा प्रगति हुन नसकेको वैज्ञानिकहरूले बताएका छन् ।

अर्थतन्त्रलाई अर्बौं खर्च गर्ने प्रकृतिको विनाशलाई न्यूनीकरण गर्ने चुनौतीमा राजनीतिक इच्छाशक्तिको मात्रा नबढेको सहभागी बैज्ञानिकहरुले बताएका छन् ।

कोलम्बियाको क्यालीमा सन् २0३0 सम्ममा प्रकृतिको गिरावटलाई कसरी रोक्ने भन्ने विषयमा १९६ देशका प्रतिनिधिको बैठक बसेको छ ।

जैविक विविधता शिखर सम्मेलन यस महिनाको अन्तमा बाकुमा हुने भनिएको COP जलवायु शिखर सम्मेलन भन्दा अलग हो

देशहरूले कसरी जैविक विविधता लक्ष्यहरू पूरा गर्ने इरादा राखेका थिए भन्ने विस्तृत योजनाको साथ आउन भनेको थियो, तर धेरै जसोले त्यो प्रस्ताव ल्याउन सकेका थिएनन ।

दश लाख प्रजातिहरू लोप हुने सक्ने अवस्थामा पुगेको र मानव इतिहासमा अभूतपूर्व दरमा प्रकृति घट्दै गएको अवस्थामा यो शिखर सम्मेलनको आयोजना गरिएको हो ।

रिडिङ विश्वविद्यालयका जैवविविधताका प्रोफेसर टम ओलिभरले भने, ‘हामी एउटा दुष्ट चक्रमा फसेका छौं जहाँ आर्थिक समस्याले वातावरणमा राजनीतिक फोकस कम गर्छ जबकि प्रकृतिको विनाशले अर्थतन्त्रलाई अर्बौं खर्च गर्छ ।’

जबसम्म हामीसँग बुद्धि र साहस भएका विश्व नेताहरूले प्रकृतिलाई उच्च राजनीतिक प्राथमिकतामा राख्ने छैनन् तबसम्म प्रकृतिसँग सम्बन्धित जोखिमहरू बढ्दै जाने उनको भनाइ छ।

यद्यपि, वैज्ञानिकहरूले प्रगतिको गतिलाई दुखद मानेका छन । अक्सफोर्ड युनिभर्सिटीका जैवविविधताका प्राध्यापक नाथली सेडनले भने कि केही अर्थपूर्ण प्रगति भएको भए पनि समग्रमा हेर्दा स्थिति निस्सन्देह गहिरो चिन्ता जनक छ ।

शिखर सम्मेलनमा के भयो सहमति ?
प्रकृतिको आनुवंशिक डेटाबाट लाभ उठाउने कम्पनीहरूले विश्वव्यापी कोष मार्फत यसको संरक्षणको लागि भुक्तानी गर्नुपर्ने सम्झौता भएको थियो
COP होस्ट सिटी पछि क्याली कोष भनेर चिनिने कोषलाई जीवित चीजहरूबाट आनुवंशिक जानकारी प्रयोग गर्ने कम्पनीहरूबाट भुक्तानीहरूद्वारा वित्त पोषण गरिनेछ ।
प्रकृतिको अत्यावश्यक भण्डारको रूपमा आदिवासी जनजातिहरूको भूमिकालाई आधिकारिक रूपमा उनीहरूको हितको प्रतिनिधित्व गर्न स्थायी निकायको स्थापनाद्वारा मान्यता दिइएको थियो ।

कार्यक्रममा टिप्पणी गर्दै, प्रख्यात वैज्ञानिक, डा जेन गुडलले भने, ‘यदि हामीले जैविक विविधताको हानिलाई सम्बोधन गरेनौं भने हाम्रो भविष्य अन्ततः विनाश हुनेछ ।’ उनले विविसीलाई बताएकी छन् – हामीले पनि अव काम गर्नुपर्छ । हामी सरकार र ठूला निगमहरूलाई मात्र दोष दिन सक्दैनौं, यद्यपि दोषको ठूलो अंश उनीहरूमाथि छ ।’